DNS Nedir?

DNS (Domain Name System), alan adlarını (ör. example.com) IP adreslerine (ör. 192.0.2.1) çeviren dağıtık bir isimlendirme sistemidir.

DNS olmadan internet üzerindeki servislerin insan tarafından okunabilir isimlerle erişilmesi mümkün değildir. Bu nedenle DNS, ağ iletişiminin temel bileşenlerinden biridir.

DNS Çözümleme Nasıl Çalışır?

Bir alan adına erişildiğinde DNS çözümleme süreci şu adımlarla gerçekleşir:

• İstemci, yapılandırılmış DNS sunucusuna sorgu gönderir
• DNS sunucusu, alan adının IP adresini arar
• Kayıt bulunursa IP adresi istemciye döndürülür
• İstemci, hedef IP adresine bağlantı kurar

Bu işlem genellikle milisaniyeler içinde tamamlanır.

Linux’ta DNS Ayarları Nerede Yapılır?

Linux sistemlerde DNS yapılandırması genellikle aşağıdaki dosya üzerinden yapılır:

/etc/resolv.conf

Bu dosyada kullanılan temel tanımlar şunlardır:

nameserver 8.8.8.8
nameserver 1.1.1.1
search example.local

systemd-resolved Nedir?

Modern Linux dağıtımlarında DNS çözümleme işlemleri systemd-resolved servisi tarafından yönetilebilir.

Bu yapı, DNS cache, fallback DNS ve interface bazlı DNS tanımlamalarını destekler.

DNS Sorun Giderme Araçları

DNS problemlerini analiz etmek için aşağıdaki araçlar yaygın olarak kullanılır:

• dig: DNS sorgularını detaylı analiz eder
• nslookup: Basit DNS sorguları için kullanılır
• ping: Alan adının IP’ye çözülüp çözülmediğini test eder

Örnek dig Kullanımı

dig example.com
dig example.com A
dig example.com MX

Yaygın DNS Problemleri

• Yanlış veya erişilemeyen DNS sunucuları
• Cache kaynaklı eski kayıtlar
• Yanlış DNS kayıtları (A, MX, CNAME)
• Firewall veya ağ kısıtlamaları

En İyi Uygulamalar

• Birden fazla DNS sunucusu tanımlanmalıdır
• DNS cache düzenli kontrol edilmelidir
• Kritik sistemlerde yerel DNS loglaması yapılmalıdır
• DNS değişiklikleri sonrası TTL değerleri dikkate alınmalıdır

Bilgi bankası açısından DNS yönetimi, ağ erişilebilirliğinin ve servis sürekliliğinin temel bileşenidir.