Linux Log Yönetimi Nedir?

Linux log yönetimi, sistemde gerçekleşen olayların, servis aktivitelerinin ve hata kayıtlarının log dosyaları aracılığıyla izlenmesini ve analiz edilmesini kapsar.

Loglar; sistem kararlılığı, güvenlik denetimi ve sorun giderme (troubleshooting) süreçlerinin temel veri kaynağıdır.

Linux’ta Log Dosyaları Nerede Tutulur?

Geleneksel Linux sistemlerinde log dosyalarının büyük bölümü /var/log dizini altında bulunur.

• /var/log/syslog – Genel sistem olayları
• /var/log/auth.log – Kimlik doğrulama ve SSH kayıtları
• /var/log/kern.log – Kernel mesajları
• /var/log/nginx/ – Nginx erişim ve hata logları
• /var/log/apache2/ – Apache erişim ve hata logları

Systemd ve journalctl Nedir?

Modern Linux dağıtımlarında sistem servisleri systemd tarafından yönetilir. systemd, logları ikili (binary) formatta journal adı verilen merkezi bir yapıda saklar.

journalctl komutu, bu logları görüntülemek ve filtrelemek için kullanılır.

journalctl Temel Kullanımı

journalctl
journalctl -xe
journalctl -u ssh
journalctl --since "2025-12-29 09:00"

• -xe: Son hataları ve açıklamaları gösterir
• -u: Belirli bir servis için logları listeler
• --since: Zaman bazlı filtreleme yapar

Log Yönetimi Neden Kritiktir?

Loglar yalnızca hata ayıklama için değil, aynı zamanda güvenlik olaylarının tespiti için de kullanılır.

• Yetkisiz erişim denemeleri
• Servis çökme nedenleri
• Performans problemlerinin kök sebebi
• Sistem üzerinde yapılan değişiklikler

Log Dosyaları Kontrolsüz Büyürse Ne Olur?

Yönetilmeyen log dosyaları disk alanını doldurarak servis kesintilerine yol açabilir.

Bu nedenle Linux sistemlerde logrotate mekanizması kullanılır.

logrotate Nedir?

logrotate, log dosyalarının belirli aralıklarla döndürülmesini, sıkıştırılmasını ve silinmesini sağlayan sistem aracıdır.

• Disk alanı kontrol altında tutulur
• Eski loglar arşivlenir
• Sistem performansı korunur

En İyi Uygulamalar

• Loglar düzenli olarak kontrol edilmelidir
• Kritik servisler için ayrı log takibi yapılmalıdır
• Disk doluluk oranı izlenmelidir
• Güvenlik logları merkezi sistemlere aktarılmalıdır

Bilgi bankası açısından log yönetimi, olay tespiti ve sistem sağlığı için vazgeçilmez bir referans konusudur.